Urządzenie grzewcze, jakim jest grzejnik, to element wykonawczy w instalacji centralnego ogrzewania i tak naprawdę ostatni w niej „składnik”. Bezawaryjność, właściwe funkcjonowanie oraz trwałość grzejników w ogromnym stopniu zależą od prawidłowego ich podłączenia i stosowania się do warunków określonych przez producentów.
Tuż przed początkiem sezonu grzewczego i w pierwszych jego tygodniach obserwuje się wzmożone zainteresowanie tematem grzejników, czy to w zakresie doradztwa, czy też napraw lub wymiany. Ujawniają się wtedy różnego rodzaju problemy z grzejnikami i aby je rozwiązać, wiele osób szuka porady na forach internetowych, kontaktuje się z instalatorami czy też dociera do samego źródła, do działów technicznych danego producenta. Poniżej przedstawiam kilka najczęściej spotykanych problemów związanych z nieprawidłową pracą urządzeń dostarczających ciepło do naszych mieszkań, domów i różnego rodzaju budynków.
Montaż pionowy czy poziomy
1) Przykład niewłaściwego montażu: grzejnik poziomy został powieszony jako pionowy. Grzejnik ma wtedy mniejszą wydajność cieplną |
Bardzo często spotykanym błędem, na który mało kto zwraca uwagę, jest niewłaściwy montaż grzejnika na ścianie. Dzieje się tak, chociaż na stronach internetowych producentów oraz w powszechnie dostępnych materiałach technicznych urządzeń bez trudu można znaleźć informacje, czy dany grzejnik jest przeznaczony do montażu poziomego, czy też do pionowego.
Na rys. 1 widać grzejnik poziomy, który został powieszony jako pionowy. Czym to może skutkować? – Mianowicie tym, że powietrze nie będzie w żaden sposób przepływało pomiędzy płytami grzewczymi, bo pofalowana blacha będzie stanowiła dla niego przeszkodę nie do ominięcia. Grzejnik będzie więc oddawał ciepło do pomieszczenia tylko na drodze promieniowania, a tym samym będzie miał mniejszą wydajność cieplną niż podana w materiałach technicznych. Dane pomieszczenie będzie więc niedogrzane i temperatura w nim nie będzie osiągać wartości wymaganej. W efekcie straty ciepła tego pomieszczenia znacznie przewyższą zyski (przy założeniu, że nie ma innych znacznych zysków ciepła, np. agregaty, lady chłodnicze itp.), a tym samym grzejnik będzie pracował w trybie ciągłym.
Grzejnik nie grzeje tak samo na całej wysokości
To problem bardzo często podnoszony przez użytkowników, choć wcale nie musi świadczyć o wadliwej pracy instalacji. W grzejnikach, jak wiemy, ciepło jest przynoszone przez strumień wody, a potem oddawane do pomieszczenia na drodze promieniowania i konwekcji. Oczywiście, można wyregulować w taki sposób przepływ wody, że temperatura powierzchni płyty grzewczej będzie prawie taka sama, zarówno na górze, jak i na dole grzejnika, jednak będzie to rzutowało na zwiększenie opłat eksploatacyjnych.
Prawidłowa praca grzejnika powinna charakteryzować się określoną wielkością przepływu strumienia czynnika grzewczego, co objawia się tym, że różnica temperatury w górnej i dolnej części powierzchni płyty grzewczej będzie wyczuwalna w dotyku.
Rys. 4 przedstawia zdjęcie wykonane za pomocą kamery termowizyjnej z rozkładem temperatury na powierzchni grzejnika. Widać na nim, w jaki sposób woda rozpływa się na płyty grzejnika za pomocą łączników pomiędzy nimi, a następnie, jak rozpływa się od góry w dół płyt, oddając po drodze ciepło, co przejawia się odpowiednim zmniejszeniem wartości temperatury.
4) Rozkład temperatury na powierzchni grzejnika zobrazowany przy użyciu kamery termowizyjnej |
Rozregulowanie instalacji c.o.
6) Wkładka termostatyczna: umieszczona w gnieździe grzejnika |
Każda wkładka termostatyczna jest wyposażona we własny zakres regulacji przepływu czynnika grzewczego. Są to tzw. nastawy, które powinny być ustawione na wartości zgodne z projektem instalacji centralnego ogrzewania. Fabrycznie montowane wkładki termostatyczne są już ustawione na daną wartość. W przypadku grzejników bocznozasilanych zawór termostatyczny jest ustawiony na tzw. nastawę w pełni otwartą (N) o największym polu przepływu.
Bardzo częstym problemem w budynkach wielorodzinnych jest rozregulowanie instalacji c.o. przez właścicieli poszczególnych mieszkań, którzy we własnym zakresie zmieniają poszczególne wartości nastaw na wyższe. W ten sposób nieświadomie powodują, że dopływ wody do urządzeń grzewczych najbardziej oddalonych od źródła ciepła staje się mocno ograniczony, czego skutkiem jest niedostateczne ogrzewanie danego pomieszczenia.
W domach jednorodzinnych sprawa jest znacznie prostsza, ponieważ każdy właściciel może wszystkie grzejniki wyregulować w zależności od potrzeb i przeznaczenia pomieszczenia, zmieniając poszczególne nastawy na inne niż nastawione. Na rys. 6 pokazano zbliżenie poszczególnych nastaw oraz wkładkę umieszczoną w gnieździe urządzenia grzewczego ustawioną na daną wartość.
Tomasz Podleś
Między innymi o problemach z regulacją, dręczącym stukaniu w grzejnikach i złym składzie chemicznym wody przeczytasz w PI 12/2013