envelope redakcja@polskiinstalator.com.pl home ul. Wąski Jar 9
02-786 Warszawa

Advertisement











Z dniem wejścia Polski do UE krajowe zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych uległy zasadniczej zmianie, uwzględniającej osiągnięcia harmonizacji technicznej, będącej elementem dążenia do jednolitego europejskiego rynku towarów i usług. Zmiana tych zasad stała się szczególnie istotna dla znaczącej grupy producentów wyrobów instalacyjnych, którzy pozbawieni zostali możliwości uzyskania Aprobaty Technicznej i w konsekwencji znakowania wyrobów znakiem budowlanym.

62

W przeddzień wejścia w życie nowego rozporządzenia UE nr 305/20111 zastępującego dyrektywę 89/106/EWG2 polskie przepisy w tym zakresie w dalszym ciągu budzą żywą dyskusję i wymagają szerszych wyjaśnień.
Wprowadzona przez Ustawę o wyrobach budowlanych3 definicja wyrobu budowlanego obejmuje rzeczy ruchome, bez względu na stopień przetworzenia, przeznaczone do obrotu, wytworzone w celu zastosowania w sposób trwały (tzn. ich montaż i demontaż wymaga prowadzenia robót budowlanych) w obiekcie budowlanym, wprowadzane do obrotu jako wyroby pojedyncze lub jako zestawy wyrobów do stosowania we wzajemnym połączeniu stanowiącym integralną całość użytkową i mające wpływ na spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty budowlane. Ustawa Prawo budowlane definiuje za dyrektywą 89/106/EWG (CPD) sześć wymagań podstawowych, odnoszących się do obiektów. Są to wymagania dotyczące obszarów:
◗ bezpieczeństwa konstrukcji,
◗ bezpieczeństwa pożarowego,
◗ bezpieczeństwa użytkowania,
◗ odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
◗ ochrony przed hałasem i drganiami,
◗ oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród.

Zgodnie z zapisem Art. 10 ustawy Prawo budowlane4, wyroby pozwalające obiektom na spełnienie tych wymagań można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych pod warunkiem, że zostały one legalnie wprowadzone do obrotu.

Zasady wprowadzania wyrobu budowlanego na rynek
Podstawową regulacją prawną, stanowiącą ramy legalnego wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, jest obowiązująca od 1 maja 2004 roku Ustawa o wyrobach budowlanych. Określa ona też zasady kontroli tych wyrobów wraz z wymogami dotyczącymi działań administracji publicznej w tym zakresie. Ustawa stanowi krajową transpozycję dyrektywy CPD pozostawiając obok „ścieżki” przewidzianej przez regulację UE także sposoby legalnego wprowadzania wyrobów na rynek aplikowane wyłącznie na rynku polskim (rys. 1).
Ustawa pozwala na wprowadzenie wyrobu na rynek zgodnie z następującymi zasadami.
◗ Wyroby objęte zakresem przedmiotowym zharmonizowanej specyfikacji technicznej, tzn. normy wyrobu (hEN) lub Europejskiej Aprobaty Technicznej (ETA) po dokonaniu oceny zgodności z udziałem (oprócz wyrobów objętych wymaganiami systemu 4) jednostki notyfikowanej są oznakowane znakiem CE przez producenta, co teoretycznie pozwala na wprowadzenie (ale już nie na zastosowanie w każdym obiekcie) wyrobu do obrotu na rynki wspólnotowe. Poza nielicznymi wyjątkami w postaci m.in. części wyrobów grzewczych, rur oraz elementów wentylacji pożarowej duża część wyrobów instalacyjnych (w szczególności urządzeń techniki powietrznej) nie jest objęta zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi. Dla części z nich istnieje jednak możliwość uzyskania Europejskiej Aprobaty Technicznej bez wytycznych, zgodnie z art. 9 ust. 2 Dyrektywy CPD (jakkolwiek jest to długotrwała procedura).
◗ Wyroby spełniające wymagania definicji wyrobu budowlanego i bądź to objęte polską (niezharmonizowaną) normą, bądź takie, dla których możliwe jest udzielenie Aprobaty Technicznej, a w szczególnych wypadkach wyroby objęte zapisami zharmonizowanej specyfikacji technicznej przy jednoczesnym braku jednostki notyfikowanej, podlegają, po przeprowadzeniu oceny zgodności, przy udziale jednostki akredytowanej obowiązkowi znakowania znakiem budowlanym. Obowiązująca interpretacja ustawy o wyrobach budowlanych znacząco ograniczyła zakres wyrobów spełniających definicję wyrobu budowlanego, dla których możliwe jest udzielenie Aprobaty Technicznej – może być ona udzielana jedynie dla wyrobów objętych mandatami Komisji na opracowanie hEN lub ETAG. W konsekwencji zniknęła możliwość znakowania znakiem budowlanym znaczącej części wyrobów techniki instalacyjnej (wyroby wentylacyjne i klimatyzacyjne).
◗ Wyroby budowlane – wytwarzane tradycyjnie, przy użyciu tradycyjnych metod, przeznaczone do wprowadzenia na rynek lokalny mogą, po pozytywnej decyzji wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego być uznane za regionalne wyroby budowlane.
◗ Wyroby przeznaczone do jednostkowego zastosowania w konkretnym obiekcie budowlanym – czyli nieprzeznaczone do wprowadzania do obrotu. Muszą być wykonane według indywidualnej dokumentacji technicznej (zawierającej warunki wbudowania, opis rozwiązania konstrukcyjnego, materiałów i projektowane właściwości użytkowe) sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej, a dostawca wyrobu musi wydać oświadczenie, w którym potwierdza zgodność wyrobu z dokumentacją i z przepisami.
◗ Wyroby, które teoretycznie znalazłyby się na liście produktów o niewielkim znaczeniu dla zdrowia i bezpieczeństwa – do tej pory nieopublikowanej przez Komisję Europejską.
◗ Wyroby wprowadzone do obrotu legalnie w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie objęte zakresem przedmiotowym norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych mogą być wprowadzone do obrotu w Polsce, pod warunkiem, że ich właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w przepisach oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Weryfikacja spełnienia powyższego warunku leży, zgodnie z zapisami prawa budowlanego, w zakresie obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego.

62b

Decyzja wprowadzającego wyrób budowlany na rynek, co do wyboru odpowiedniej ścieżki zgodnej z ustawą może być brzemienna w skutkach w kontekście przepisów karnych. Sankcje finansowe przewidziane są bowiem za:
◗ wprowadzenie do obrotu wyrobu nienadającego się do zastosowania przy robotach budowlanych,
◗ umieszczenie znaku budowlanego lub znaku CE na wyrobie niespełniającym wymagań ustawy,
◗ umieszczenie na wyrobie znaku podobnego do znaku budowlanego lub znaku CE,
◗ umieszczenie znaku budowlanego na wyrobie niebędącym wyrobem budowlanym.

...pełna wersja artykułu w PI 5/12


 

pi