Biorąc pod uwagę trendy związane z ochroną środowiska, pewnym jest, że utrzyma się kierunek polegający na ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery i czynniki takie jak R410a odchodzić będą do lamusa, ustępując np. propanowi. Jest on niezwykle przyjazny środowisku naturalnemu, a jednocześnie ma bardzo dobre właściwości termodynamiczne. Pracują na nim nasze pompy ciepła VESTA, osiągając jedne z najlepszych współczynników COP i SCOP w swojej klasie urządzeń.

Czynniki chłodnicze a regulacje prawne
Zarówno pompy ciepła typu monoblok, jak i split mogą pracować z powszechnie znanymi czynnikami chłodniczymi, naturalnymi i syntetycznymi, np. R32, R410A, R407C, R290. Niestety, stały wzrost produkcji i zużycia gazów fluorowanych nie jest obojętny dla środowiska. Regulacje w tym zakresie wprowadziła Unia Europejska. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 517/2014 mówi o szczegółowych zasadach wykorzystania, odzyskiwania f-gazów, warunkach wprowadzania do obrotu urządzeń je wykorzystujących oraz wprowadza obowiązek certyfikacji osób instalujących, serwisujących i utylizujących te urządzenia.

Wpływ czynnika chłodniczego na środowisko określa m.in. współczynnik GWP – im niższa jego wartość, tym mniejszy udział danej substancji w tworzeniu efektu cieplarnianego. Parametr ten jest niezwykle ważny, jeśli chodzi o nowe regulacje prawne. Ustawa f-gazowa od 1 stycznia 2020 r. zakazuje wprowadzania do obrotu czynników chłodniczych o GWP ≥2500. Do grupy objętej zakazem należą czynniki: R404a, R434a i R507a.

W 2025 r. wartość ta będzie obniżona do 750. Zakaz obejmie m.in. popularny i szeroko stosowany czynnik R410a (patrz tab. 1 i tab. 2). Tymczasem propan, czyli naturalny czynnik R290, ma współczynnik GWP = 3 – to niemal 700 razy mniej niż w przypadku R410a. Warto dodać, że wartość współczynnika ODP dla propanu, określającego wpływ na warstwę ozonową, wynosi 0.

Jeśli chodzi o regulacje krajowe, to obowiązującym dokumentem jest wspomniana już Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych, zwana ustawą f-gazową. Określa ona nie tylko obowiązki podmiotów, które w działalności gospodarczej wykorzystują f-gazy, ale wprowadziła również obowiązki dla operatorów, czyli właścicieli pomp ciepła. Operatorem jest osoba fizyczna lub prawna, która będzie sprawować faktyczną kontrolę nad pompą ciepła i jej działaniem.

W ustawie f-gazowej pojawił się także podział na dwa typy urządzeń: hermetycznie zamknięte oraz niehermetycznie zamknięte. Pompy ciepła hermetycznie zamknięte (monoblok) to takie, w których części zawierające f-gazy są szczelnie zamknięte za pomocą trwałej metody łączenia elementów, np. poprzez spawanie już na etapie produkcji. W urządzeniach niehermetycznie zamkniętych (split) napełnienie czynnikiem roboczym i wykonanie połączeń freonowych wykonywane jest dopiero na miejscu montażu pompy ciepła przez wykwalifikowaną osobę, która posiada odpowiednie uprawnienia UDT.

Obowiązki instalatorów i operatorów
Urządzenie typu monoblok może być uruchomione przez instalatora, który nie ma uprawnień f-gazowych. Powinien natomiast być on wykwalifikowany i przeszkolony przez producenta danego urządzenia, co należy poświadczyć odpowiednim certyfikatem. W przypadku urządzeń typu split połączenia freonowe musi wykonać osoba posiadająca certyfikat dla personelu pracującego z f-gazami.
Istnieją dwa rodzaje certyfikatów wydawanych przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT):

• wspomniany certyfikat dla personelu, czyli osób, które instalują, kontrolują szczelność, naprawiają, serwisują oraz likwidują urządzenia niehermetycznie zamknięte;
• certyfikat dla przedsiębiorstwa – firm, których działalność gospodarcza polega na wykonywaniu ww. czynności na rzecz osób trzecich.

Co istotne, również sprzedaż urządzeń niehermetycznych podlega stosownym regulacjom. O ile pompę ciepła typu monoblok może kupić każdy, to w przypadku splitów konieczne jest przedstawienie dowodu, że instalacji dokona certyfikowany instalator, bądź jej zakup może być dokonany bezpośrednio przez taką osobę. W przypadku pomp ciepła pracujących na naturalnych czynnikach (np. propanie R290) uprawnienia f-gazowe nie są wymagane, gdyż czynniki te nie należą do grupy fluorowanych gazów cieplarnianych.

Instalator zawsze powinien informować klienta (operatora) o obowiązkach, jakie na nim ciążą. Często nie jest on świadomy konieczności rejestracji urządzeń z czynnikami f-gaz czy przeprowadzania corocznej kontroli ich szczelności. Tymczasem operator pompy ciepła typu split pracującej z wykorzystaniem czynników f-gazowych w ilości przekraczającej 5 ton ekwiwalentu CO₂ ma obowiązek zgłosić ją do Centralnego Rejestru Operatorów i założyć tzw. kartę urządzenia – do 15 dni od daty uruchomienia. Dla urządzeń hermetycznych wartość ta wynosi 10 ton ekwiwalentu CO₂ – termin zgłoszenia do 15 dni od daty dostarczenia. Operatorzy posiadający urządzenia z naturalnymi czynnikami są oczywiście zwolnieni z obowiązku ich rejestracji oraz corocznych kontroli.

Ocena wydajności pompy ciepła
Oferowane przez naszą firmę pompy ciepła VESTA osiągają jedne z najwyższych wartości współczynnika wydajności cieplnej COP oraz sezonowego współczynnika efektywności energetycznej SCOP w swojej klasie pomp ciepła – ON/OFF z naturalnym czynnikiem chłodniczym R290. Wartości COP i SCOP, zgodnie z normami PN-EN 14511 i PN-EN 14825, zostały potwierdzone przez badania w niezależnych laboratoriach i wynoszą:

• współczynnik COP – do 4,2 dla A2/W35,
• współczynnik SCOP – 3,3, klasa A⁺⁺ dla klimatu umiarkowanego.

Czy im wyższe jest COP, tym wyższa jest sprawność pompy ciepła? – Niekoniecznie. Porównując pompy ciepła i ich parametr COP, zawsze należy sprawdzić, dla jakich wartości A (temp. powietrza zewnętrznego) i W (temp. zasilania) producent go deklaruje. Niektórzy podają COP np. dla A7/W35 lub nawet A10/W35, co nie jest miarodajne. Dla A7/W35 współczynnik COP może być wyższy o kilkanaście procent niż dla A2/W35. Porównując wartości SCOP, powinno się z kolei sprawdzić, dla jakiego klimatu i trybu pracy są określane. Tylko porównanie dla tych samych warunków pozwoli wywnioskować, które urządzenie jest bardziej efektywne. W innym wypadku inwestor może błędnie założyć, że wybiera lepszą – bardziej sprawną pompę ciepła.

Complete to Install – wszystko w standardzie
Nasza pompa ciepła sprzedawana jest w systemie CTI (Complete to Install). Oznacza to, że użytkownik otrzymuje urządzenie kompletne, wyposażone w podzespoły gotowe do montażu, co przekłada się na oszczędności poprzez zakup jednego skonfigurowanego do pracy zestawu. Nie zaniżamy sztucznie ceny naszego urządzenia, zmuszając do zakupu wyposażenia dodatkowego.

Inwestor często nie jest świadomy, że kupuje tylko z pozoru tanie urządzenie, a czekają go dodatkowe koszty. Jeśli pompa ciepła nie jest w standardzie wyposażona w pompę obiegową górnego źródła lub zawór przełączający pomiędzy ogrzewaniem wody c.o. a c.w.u. lub inne niezbędne akcesoria, to należy się liczyć z ukrytymi kosztami. Czasami nawet sterownik okazuje się „wyposażeniem dodatkowym”. Zanim więc skusimy się na okazję, warto sprawdzić, czy urządzenie jest gotowe do montażu, w pełni kompletne i skonfigurowane.

Gwarancja od producenta, nie od instalatora!
Zawsze warto też sprawdzić, jak wygląda opieka gwarancyjna i pogwarancyjna. W przypadku wielu producentów bezpośrednim gwarantem dla użytkownika końcowego jest instalator montujący urządzenie. Natomiast kupując pompę ciepła VESTA, klient ma zagwarantowane wsparcie techniczne producenta z ponad 40-letnim doświadczeniem w branży urządzeń grzewczych. Nie przerzucamy obowiązków gwaranta na instalatora!