Drukuj
Nadrzędna kategoria: Artykuły tematyczne

7Praktyczne zastosowanie przepisów dyrektywy ErP w istniejących budynkach wielorodzinnych wyposażonych w instalacje z gazowymi kotłami z zamkniętą komorą spalania już w chwili wdrażania dyrektywy ErP w Polsce, ponad dwa lata temu, budziło sporo wątpliwości wśród ekspertów branży instalacji. Kwestia ta nie została wyjaśniona.

Obecnie coraz więcej spółdzielni mieszkaniowych może mieć z tym problem, co pokazuje przykład SM „Projektant" w Rzeszowie, która zwróciła się do redakcji „Polskiego Instalatora" z prośbą o wskazanie rozwiązania.

Członkowie tej spółdzielni stanęli przed problemem wymiany części starych kotłów z zamkniętą komorą spalania na nowe urządzenia. W swoim piśmie podkreślają, że obecnie, ze względów formalnych, nie ma możliwości zastąpienia starych kotłów nowymi o takich samych parametrach. Tymczasem istniejące w budynku zbiorcze przewody powietrzno-spalinowe są dostosowane tylko do współpracy z kotłami z zamkniętą komora spalania. Ponadto instalacja przystosowana jest do wysokich parametrów czynnika grzewczego: 75/55°C. Pytają, czy taka instalacja, po wymianie części kotłów na kondensacyjne, nadal będzie prawidłowo funkcjonować. Sprawą zajęło się Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych, które uzgodniło praktyczne zalecenia w tej kwestii, prezentowane poniżej.

Rozpatrując problem SM „Projektant", SPIUG uznał, że sprawa wymiany kotłów w tej spółdzielni nie jest ani przegrana, ani specjalnie trudna, ponieważ mamy do czynienia z tzw. kotłami turbo (zdecydowanie więcej komplikacji można się spodziewać, gdy w budynku są zainstalowane zwykłe kotły konwencjonalne). Obydwa rodzaje urządzeń, tj. istniejące kotły turbo, jak i nowe kotły kondensacyjne, mają bowiem zamkniętą komorę spalania, o mechanicznie wymuszonym wyrzucie spalin. Oczywiście, przed podjęciem jakichkolwiek działań należy temat skonsultować z projektantem instalacji grzewczej (łącznie z kwestią komina/przewodu zbiorczego), a także z producentem zamienników istniejących urządzeń grzewczych, czyli w tym wypadku producentem kotłów kondensacyjnych.

Sprawdzamy przewód powietrzno-spalinowy
Kotły typu turbo i kotły kondensacyjne korzystają z podobnych przewodów powietrznospalinowych, a czasem wręcz tych samych. Decydując się na wymianę starych kotłów, należy się jednak upewnić, czy istniejący przewód powietrzno-spalinowy może współpracować z planowanymi do montażu kotłami kondensacyjnymi.
Po stronie producenta oraz projektanta byłoby np. sprawdzenie (szczególnie w przypadku zbiorczych przewodów), czy długość i średnica przewodu, a także jego cechy, np. praca w podciśnieniu lub nadciśnieniu, są wystarczające do prawidłowego działania kotłów kondensacyjnych. Inna kwestia to prawidłowy montaż układu kominowego. To również należy skontrolować. Istotne jest np., aby spadki odgałęzień komina były skierowane w kierunku kotłów, tak by kondensat mógł do nich spływać i dalej być odprowadzany do kanalizacji.
Ważną sprawą jest także materiał, z jakiego wykonany jest istniejący wkład kominowy. Do kotłów kondensacyjnych należy stosować komin ze stali nierdzewnej, odpornej na kwaśny kondensat lub dostosowany do danego kotła przewód powietrzno-spalinowy z tworzywa sztucznego, który spełnia obowiązujące normy i przepisy, ma wymagane certyfikaty i przy tym jest odporny chemicznie na działanie kondensatu.

WykrzyknikJeżeli istniejący wkład kominowy jest wykonany z aluminium, to należy go bezwzględnie usunąć, ponieważ kotły kondensacyjne nie mogą współpracować z systemem powietrzno-spalinowym wykonanym z tego materiału. Kondensat powstały podczas procesu spalania spowoduje powstawanie wżerów i doprowadzi do rozszczelnienia systemu.

Efektywna praca instalacji
Wątpliwości spółdzielni budzą także tzw. wysokie parametry pracy istniejącej instalacji. Wysokie parametry nie oznaczają jednak, że wpięte w instalację kotły kondensacyjne nie będą pracować. Należy założyć, że będą grzać, ale ich sprawność będzie nieco niższa i wyniesie np. 96-100%, zamiast zakładanych np. 106-107%. Dzieje się tak, ponieważ kotły kondensacyjne pełnię swoich możliwości osiągają w określonych warunkach pracy. Najwyższą sprawność mają, gdy temperatura wody po ogrzaniu wynosi 40-50°C, a woda powracająca z obiegu c.o. jest jak najchłodniejsza.
Wykrzyknik

Nie ma wątpliwości, że po wymianie kotła konwencjonalnego na kondensacyjny, nowy kocioł może współpracować ze „starą" instalacją zaprojektowaną na wyższe parametry, np. 80/60°C.

Aby zrekompensować wspomniane „ograniczenie" sprawności, przy wyborze nowych kotłów, warto rozważyć ich wyposażenie w tzw. automatykę – czyli urządzenia, które zoptymalizują pracę kotła i będą „pamiętać" o komforcie domowników. Na przykład regulator pokojowy włączy lub wyłączy kocioł, aby utrzymać temperaturę w pomieszczeniach na określonym poziomie. Z kolei regulator pogodowy, dzięki czujnikowi zewnętrznemu, dostosuje pracę kotła do temperatury na zewnątrz. Programatory dobowe i tygodniowe zapamiętają zaś godziny obecności i aktywności domowników.

Czy potrzebne są nowe grzejniki?
Grzejniki w mieszkaniach zaprojektowane (dobrane) na parametry czynnika grzewczego 70/55°C mają odpowiadającą tym parametrom wielkość i moc cieplną. Chcąc zapewnić taką samą moc grzewczą grzejników np. przy parametrach 50/30°C, teoretycznie musielibyśmy zwiększyć ich wymiary aż trzykrotnie! W większości mieszkań byłoby to trudne do zrealizowania.
A jak wygląda to w praktyce?

Pamiętajmy, że kondensacja będzie zachodziła w kotle, gdy temperatura powrotu czynnika grzewczego będzie niższa od tzw. temperatury punktu rosy, która wynosi 57°C, co daje nam temperaturę zasilania na poziomie około 70°C – to gwarantuje kondensację przez cały rok. Ponadto, biorąc pod uwagę instalacje projektowane na parametry 80/60°C, kotły kondensacyjne będą kondensować w takim systemie przez ponad 90% czasu eksploatacji w ciągu roku. I tu nasuwa się pytanie: czy w takim razie warto instalować trzy razy większe grzejniki (zajmujące dużo więcej miejsca i dużo droższe) tylko po to, aby zapewnić kondensację przez dodatkowe 7 dni w roku? – Zdecydowanie nie. Przy modernizacji ogrzewania polegającej na wymianie kotłów turbo na kondensacyjne nie warto wymieniać grzejników podłączonych do instalacji na większe.

Jeśli wymiana dotyczy kotłów w instalacjach zbiorczych, to bezwzględnie należy wymienić wszystkie kotły w danym pionie. Jest to warunek konieczny, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu.

Co więcej: praktyka ostatnich lat pokazała, że kotły kondensacyjne bardzo dobrze sprawdzają się we współpracy z grzejnikami żeliwnymi (stosowanymi w starszych instalacjach). Grzejniki te mają dużą bezwładność termiczną, czyli długo się nagrzewają i długo oddają zgromadzone ciepło, dzięki czemu kotły kondensacyjne mogą wydajnie pracować bez częstych zatrzymań palnika, co znacząco wpływa na ekonomię ich pracy. Doświadczenie pokazuje, że ilość ciepła potrzebna do ogrzania pomieszczenia będzie zapewniona nawet przy zasilaniu instalacji czynnikiem o niskim parametrze rzędu 50°C.

6

Korzyści z szerokiej modulacji mocy
Nowoczesne kotły kondensacyjne charakteryzują się szerokim zakresem modulacji mocy palnika. Cecha ta pozwala dopasowywać moc, z jaką pracuje kocioł, do aktualnego zapotrzebowania na ciepło w pomieszczeniach, co zapewnia ich ekonomiczną pracę (mniejszy pobór gazu) bez przegrzewania pomieszczeń.
Dla tradycyjnych kotłów konwencjonalnych niski poziom mocy minimalnej, jak w kotłach kondensacyjnych, jest nieosiągalny – mogą onezmodulować moc jedynie do poziomu około 40% mocy nominalnej. Szeroki zakres modulacji mocy w kotłach kondensacyjnych oznacza również mniejszą liczbę uruchomień kotła i dłuższe cykle pracy z niską temperaturą czynnika grzewczego, co przekłada się na wyższą sprawność kotła i całego systemu grzewczego. To z kolei również obniża koszty ogrzewania, a także wydłuża czas eksploatacji urządzenia grzewczego. Innymi słowy: im zakres modulacji mocy jest szerszy, tym praca kotła gazowego będzie bardziej ekonomiczna.
Wykrzyknik

Zamiana tradycyjnego kotła konwencjonalnego na kocioł kondensacyjny niesie ze sobą wiele korzyści dla użytkowników, a przede wszystkim pozwala na zmniejszenie zużycia gazu nawet o 20-25%, czyli znaczne obniżenie kosztów ogrzewania.

Inne uwarunkowania wymiany
Kotły różnych producentów od lat mają te same rozstawy przyłączy – dotyczy to zarówno urządzeń tradycyjnych, jak i kondensacyjnych – co znacznie ułatwia i skraca czas montażu nowego kotła w miejsce dotychczasowego. Niemniej jednak należy to sprawdzić przed wymianą. Ponadto, jeśli wymiana dotyczy kotłów w instalacjach zbiorczych, to bezwzględnie należy wymienić wszystkie kotły w danym pionie. Jest to warunek konieczny, aby zachować prawidłowe funkcjonowanie systemu.

Opisane wcześniej działania pozwalające na współpracę nowych kotłów z istniejącą instalacją można zrealizować stosunkowo łatwo, aby jednak w pełni korzystać z zalet, jakie daje zastosowanie gazowego kotła kondensacyjnego, w dłuższej perspektywie warto uwzględnić modernizację całej instalacji tak, aby przestawić ją na niskie parametry pracy.

Opracowanie zostało przygotowane w oparciu o dane eksperckie. 

 

Autor: Janusz Starościk,
prezes zarządu 
Stowarzyszenia Producentów 
i Importerów Urządzeń Grzewczych, 
członek Pool of Experts Switzerland
Global Enterprise