Ogień towarzyszył ludziom od zawsze, z czasem został poskromiony i zamknięty w różnych urządzeniach. Powstała wówczas konieczność odprowadzania dymu powstającego w procesie spalania. Kominy z cegły zaczęły być z czasem zastępowane współczesnymi systemami kominowymi, a w tych kolei wzrosły wymagania względem eksploatacji. 

Pojawienie się nowych rozwiązań na rynku spowodowało, że zaczęto zwracać większą uwagę na bezpieczeństwo podczas użytkowania, jak i aspekt ekonomiczny. Każdy kominek czy piecyk musi być podłączony do komina – a nie wszystkie wielofunkcyjne urządzenia trafiają na odpowiedni komin.

W ostatnich latach zaczęto interesować się procesem spalania, zwłaszcza w kontekście jego czasu i efektywności. Wiele z tych czynników zależy od odpowiedniego sytemu kominowego, z prawidłowo dobraną średnicą i wykonanego z właściwie dobranych materiałów. Obecnie użytkownicy mają dostęp do całej gamy systemów kominowych, od stalowych wkładów i kominów izolowanych, po prefabrykowane, z ceramiką plastyczną czy izostatyczną, w obudowie keramzytobetonowej lub perlitowej. Wybór nie jest prosty, jednak na rynku dostępnych jest kilka rozwiązań odprowadzania spalin, wyprzedających oczekiwania najbardziej wymagających miłośników ognia. Zanim zostaną omówione wspomniane technologie, w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę, czym należy kierować się przy wyborze komina. Kluczowym elementem okazuje się certyfikat. Oznacza on, że komin i jego konstrukcja została przebadana i dopuszczona do użytkowania. Nie dajmy się nabrać na tanie produkty z internetu czy od „sezonowych" producentów, posługujących się najczęściej certyfikatem na rurę. Zazwyczaj są to elementy nieprzebadane, często nieodpowiednio dostosowane do pracy przy wysokich temperaturach.

Dodatkowo taki pseudo producent zwany „składakiem" często nie posiada wiedzy na temat doboru komina czy obsługi gwarancyjnej.
Stosując systemy kominowe sprawdzonego producenta, możemy liczyć nie tylko na przebadany produkt, ale i na doradztwo. To ostatnie jest nieocenione. W Polsce królują stereotypy w doborze kominów do kominka czy też kotłowni. Zakłada się z góry, że czym większa średnica tym lepiej, więc z reguły montowany jest komin ø200 dla kominka czy kotła na paliwa stałe. Całkowitą rzadkością jest sytuacja na budowie, gdy inwestor ma sprecyzowane oczekiwania wobec kominka, posiada projekt, który określa system kominowy i jego średnicę oraz sposób podania powietrza do spalania. Tak powinno być zawsze, ta chwila zastanowienia i jedno spotkanie w firmie zajmującej się kominkami ochroni nas przed poważnymi problemami i kosztami. Ostatnio przeprowadzone badania dr inż. Krzysztofa Drożdżola z Politechniki Opolskiej, które zrealizowano w Cechu Kominiarzy Polskich w Opolu wraz z producentem systemów kominowych Jawar pt. „Doświadczalna ocena emisji zanieczyszczeń powstałych w procesie spalania w odniesieniu do zastosowanego systemu odprowadzania gazów spalinowych", udowodniły, że przewymiarowany komin nie tylko nie pomaga, ale ma wpływ na stężenie emitowanych pyłów w przewodzie kominowym. W przewymiarowanym kominie występuje duży ciąg kominowy, co nie zawsze jest korzystne i co więcej przyczynia się on do szybkiego spalania paliwa, „wyciągania" ciepła z komory spalania wraz z popiołami do komina, a dalej do atmosfery. Obniża to komfort cieplny w mieszkaniu, niekiedy wręcz wychładza i oczywiście powoduje straty paliwa. W raporcie ze wspominanych badań można znaleźć informację nt. wzrostu emisji pyłów do atmosfery, w przypadku zastosowania komina o złej średnicy. Należy zwrócić szczególną uwagę na to, że jeszcze większy wzrost występuje w przypadku źle dobranych średnic kominów do nowoczesnych pieców z tzw. czystym spalaniem.

Przewymiarowany komin nie tylko nie pomaga, ale ma wpływ na stężenie emitowanych pyłów w przewodzie kominowym

Zastosowanie najnowocześniejszych rozwiązań pozwala na odprowadzanie spalin, ale również doprowadzenie powietrze do spalania. W taką technologię wyposażone zostały Jawar Nord i Jawar Aero. Pierwszy z nich to komin prefabrykowany z rurą ceramiczną, produkowaną w procesie prasowania izostatycznego, z cienką izolacją wykonaną z wełny mineralnej i przestrzenią pomiędzy odizolowaną rurą, a pustakiem, którą doprowadzane jest powietrze do spalania.

Jawar Nord doprowadza powietrze do spalania w sposób grawitacyjny. Podczas spalania w komorze tworzy się podciśnienie, które zaciąga z nad dachu powietrze. Spaliny mają pewną temperaturę, część pochodzącego z nich ciepła przenika poprzez cienką izolację rur, ogrzewając tym samym powietrze przepływające w dół i następnie trafiające już po wstępnym podgrzaniu do paleniska. Dzięki takiej konstrukcji, sprawność układu wzrasta, paliwo spala się wolniej i jest całkowicie wykorzystane. Co bardzo ważne, z badań dr Drożdżola wynika, że „doprowadzenie przewodem kominowym wstępnie podgrzanego powietrza do paleniska ma wpływ na zmniejszenie ilości emitowanych pyłów". Omawiany system kominowy Nord i komin Aero to jedyna alternatywa dla miłośników kominka w domu, wyposażonym w rekuperację czy wentylację mechaniczną. Obydwa kominy tworzą odrębny układ powietrzno-spalinowy, który może pracować niezależnie od zastosowanych technologii w nowoczesnym czy pasywnym domu, natomiast spalanie odbywa się niejako w odrębnym układzie nie związanym z budynkiem.
Komin Jawar Aero to konstrukcja trójwarstwowa, o zbliżonym działaniu do konstrukcji komina Jawar Nord. Wykonana jest jednak z innych materiałów – stali kwasoodpornej i izolacji z wełny glinokrzemianowej. Jawar Aero powstał we współpracy firmy Jawar z partnerami ze Skandynawii, którzy przykładają bardzo dużą wagę do designu oraz bezpieczeństwa. Dlatego też rury łączone są za pomocą specjalnej technologii, dzięki której połączenia są praktycznie niewidoczne. Takie rozwiązanie ma na celu polepszenie wyglądu komina, dzięki czemu stanowi ozdobny element dekoracyjny, uzupełniający wystrój każdego wnętrza. Warto zaznaczyć, że komin Jawar Aero testowano również w Cechu Kominiarzy Polskich. Przed dopuszczeniem do certyfikacji poddany został on obciążeniom mechanicznym, w ramach eksperymentu wykonanego przy współudziale kominiarzy.

Każdy ze wspomnianych kominów przeznaczony jest do współpracy z urządzeniami z systemem doprowadzenia powierza. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań tego typu, różniących się między sobą konstrukcją i wyposażeniem. Ich jakość można określić w oparciu o to czy: firma uczestniczy w realizacji badań, stara się dostosować wyroby do otrzymanych warunków i aktualizuje je wraz z postępem techniki grzewczej. Kluczowe przede wszystkim okazuje się jednak czy nie boi się wyzwań, jakie stawiane są przed nią m.in. w zakresie nowych wniosków, nawet tych, które do tej pory nie były jeszcze omawiane. Jeden z nich wart jest szczególnej uwagi i z pewnością wywoła dyskusję wśród producentów komików i piecyków. „Zastosowanie wtórnego dopalania w piecach nie daje gwarancji zmniejszenia emitowanej sadzy, przy zastosowaniu nieodpowiednich systemów kominowych" .

Autor: Dariusz Pilitowski –
dyrektor ds. rozwoju JAWAR Sp. z o.o.