Ten artykuł będzie specyficzny, bo też szczególnego tematu dotyczy. Opisując ciekawostki branżowe wypatrzone w podróży, można przecież oderwać się od standardowych instalacji i osadzić temat w oryginalnym, można rzec – historyczno-morskim otoczeniu, z bogatą, nowoczesną infrastrukturą. Spróbujmy przy okazji poszukać podobieństw między wyposażeniem budynku a statku.

Statek HMS Victory zakotwiczył na stałe na suchym lądzie. Ale woda jest w pobliżu. HMS Victory jest dziś w suchym doku w porcie Portsmouth przy Ärmelknal i poniekąd również w Erding koło Monachium. – Nie, statek od dawna nie pływa. Swój ostatni rejs odbył w 1805 r. Admirał Nelsons, który nim dowodził to brytyjski bohater, wsławiony wielu zwycięskimi bitwami morskimi, w tym jego ostatnią bitwą w hiszpańskiej cieśninie Trafalgar, gdzie poległ. HMS Victory jednak wciąż istnieje i w oryginale znajduje się w najważniejszym europejskim porcie wojskowym, służąc jako statek flagowy dla najwyższego rangą lorda w Royal Navy. Zabytek można zwiedzać i jest całkowicie otwarty dla turystów – to oczywiście godne polecenia. Tak samo jak inny HMS Victory w miejscowości Erding w południowych Niemczech – tutaj można nawet przenocować. Oczywiście hotel Victory nie jest wierną kopią historycznego statku wojennego, ale to, co Josef Wund jako inwestor i architekt wykonał, nie jest wcale mniej spektakularne. Aby zrozumieć, co znaczy hotel Victory dla term Erding, trzeba jednak poznać same termy.

Kompleks termalny na 185 hektarach

W 1983 r., podczas odwiertów poszukiwawczych ropy naftowej, w Erding odnaleziono źródła termalne z wodą zawierającą siarkę, które zdecydowano się zagospodarować. Woda siarkowa jest bowiem jednym z najstarszych środków leczniczych stosowanych głównie przy problemach stawowych. Dodam, że źródło Erdinger znajduje się aż 2350 m pod ziemią, a woda ze źródła wydobywana na powierzchnię ma temperaturę około 42°C. Termy rozwijały się z roku na rok i obecnie zajmują powierzchnię 185 000 m2, na której ulokowano 29 basenów, 26 zjeżdżalni, 30 saun, 450 prawdziwych dużych palm oraz ponad 4000 leżaków. Najnowszym „uzupełnieniem” jest basen o powierzchni 9000 m2 z obszarem zewnętrznym. Tuż obok tego basenu zakotwiczył HMS Victory. Wyraźnie widać, że hotel jest dokładnie tym, czego brakowało w termach Erding. Cały kompleks termalny jest już tak duży, że jeden dzień pobytu nie wystarcza, aby skorzystać ze wszystkich atrakcji. Jeśli ktoś uwielbia kąpiele, saunę i SPA, z przyjemnością spędzi tu cały tydzień.

1. Hotel Victory w Erding a’la HMS Victory – recepcja	2. Pokój w hotelu Victory ze stylizowanym wyposażeniem, klimatyzowany przy użyciu klimakonwektora wodnego

Między postmodernizmem i rekonstrukcją

Aby dostać się do hotelu przybywając do Erding, należy przejechać wokół całego, ogromnego kompleksu termalnego: obok parkingu, wejścia i potężnej, ważącej 215 ton szklanej kopuły. Hotel Victory znajduje się na tyłach, za wielkim, codziennie wzbierającym potokiem ludzi korzystających z atrakcji term. W niektórych okresach kompleks odwiedza więcej niż 10 000 osób dziennie. Jednak gdy jest się już pasażerem Victory, w szybki i prosty sposób można przez hotel dojść do basenów. W hotelowych pokojach-kajutach goście czują się jak na luksusowym jachcie. Pokoje kapitańskie mieszczą do sześciu osób, w tym są dwa łóżka dziecięce jako łódki.

Komfortowe noce w tropikalnym klimacie

Chociaż hotel otacza ogromny kompleks basenów, w pokojach panuje całkowita cisza. Okna mają zwiększone wytłumienie akustyczne, tak więc do pomieszczeń nie przedostają się żadne hałasy z zewnątrz. Akustyka była zresztą jednym z wiodących tematów podczas projektowania hotelu Victory. Tak samo przy wyborze klimakonwektorów, które obsługują pomieszczenia – kryterium akustyki było jednym z decydujących. Oczywiście, na wybór konkretnej oferty klimakonwektorów miały również wpływ ich dodatkowe cechy techniczne, takie jak:

• zastosowanie wentylatorów EC,
• wykonanie higieniczne zgodne z obowiązującymi przepisami,
• możliwość podłączenia do BMS, przy czym przypomnę, że najczęściej wykorzystywane protokoły komunikacyjne to Modbus, BACnet, KNX, LON.

3. Luksusowe pokoje na statku wymagają idealnego klimatu wewnętrznego. Zapewniają to klimakonwektory wodne oraz inteligentny system sterowania

A jak jest w prawdziwej kajucie?

Już w normalnym pokoju hotelowym panują wysokie wymagania dla klimatyzacji. Indywidualna regulacja temperatury, dyskretna, ale efektywna wymiana powietrza oraz cicha praca są konieczne dla stworzenia komfortowego środowiska wewnątrz takich pomieszczeń.

4. Pływający luksusowy hotel – wycieczkowiec Celebrity Solstice, który oferuje ponad 2800 pasażerom miejsce w kajutach. Około 90% kabin umiejscowionych jest przy ścianie bocznej, a większość z nich ma balkon

Jeszcze bardziej skomplikowane są rozwiązania HVAC na pełnym morzu. Obecnie budowane statki turystyczne czy wycieczkowe to luksusowo wykończone pływające budynki. Ich wielkość oraz wyposażenie są imponujące. Jednymi z podstawowych instalacji, jakie wchodzą w skład takiego wycieczkowca, są instalacje HVAC, które zapewniają komfortowe warunki klimatu wewnętrznego w kajutach oraz w innych pomieszczeniach. Ich wymiarowanie odbywa się dla ekstremalnych parametrów praktycznie dla wszystkich stref klimatycznych. Czy jest lato czy też zima, statek znajduje się na równiku lub w chłodnych strefach, klimatyzacja musi stale utrzymywać 22°C. Wymagania te są nie lada wyzwaniem dla projektantów. Do ich spełnienia niezbędna jest zapewnienie dużej wymiany powietrza. W tym celu świeże powietrze (zewnętrzne) powinno być doprowadzane w ilości do około 120 m³/h, co odpowiada krotności wymiany powietrza na poziomie około 3 h-1. Systemy klimatyzacyjne na statkach jako medium wykorzystują wodę grzewczą oraz wodę lodową. Kajuty są ogrzewane i klimatyzowane przy wykorzystaniu klimakonwektorów, podobnie jak to ma miejsce w hotelu Victory. Zasadnicze wymagania, jakie stawiane są tym urządzeniom, to przede wszystkim akustyka oraz wielkość, ponieważ powierzchnia na statkach, nawet ogromnych, jest deficytowa i dużo warta. Kajuty są bardzo małe, a więc każdy skrawek ich powierzchni podłogi czy ściany powinien być w pełni i ekonomicznie wykorzystany.
Zadaniem projektantów czy konstruktorów, z pewnością niełatwym, jest komfortowe i ekonomiczne wprowadzenie powietrza ciepłego czy chłodnego do tak małych kubatur. Klimakonwektory montowane są najczęściej poza kajutą w odpowiednio przygotowanych wnękach w korytarzu (szachtach). Ogrzane/ochłodzone powietrze doprowadzane jest do kajut kanałami przez odpowiednio dobrane nawiewniki. Umiejscowienie kilku klimakonwektorów w pionowym szyku jest korzystne pod względem odprowadzenia kondensatu – pozwala je zoptymalizować.
W przypadku standardowych założeń i wymiarów kajut klimakonwektor pracujący na parametrach wody lodowej 7/13°C uzyskuje całkowitą moc chłodniczą na poziomie 1,2 kW. Parametry wody lodowej ustawiane są najczęściej powyżej punktu rosy. Spowodowane jest to bardzo wysoką wilgotnością powietrza (wilgotność względna powyżej 90%). Wybór wyższego parametru chłodniczego wynika również z konieczności eliminacji (zminimalizowania) powstawania kondensatu oraz utraty energii chłodniczej jawnej kosztem utajonej. Warto wiedzieć, że kondensat w warunkach morskich może być szczególnie agresywny korozyjnie ze względu na unoszące się w powietrzu kryształki soli. Jeśli jednak wymagana jest moc chłodnicza na wyższym poziomie, wówczas konieczne jest doprowadzenie niższego parametru wody lodowej, co oczywiście wiąże się z odprowadzaniem znacznych ilości kondensatu. Klimakonwektor może również pracować na powietrzu cyrkulacyjnym z wydatkiem do około 220 m³/h.
Kolejnym, istotnym założeniem projektowym dla instalacji HVAC na statkach jest minimalizacja zużycia energii elektrycznej, oczywiście przy zachowaniu wymogów komfortu i bezpieczeństwa. Systemy HVAC na wycieczkowcach są bowiem drugim konsumentem energii pod względem wielkości poboru, tuż za silnikiem. Dlatego też każda instalacja jest szczególnie uważnie projektowana w tym zakresie.

Autor: Maciej Danielak

Instalator w podróży – ciekawostki branżowe ze świata. W dobie globalizacji, gdy świat także w wymiarze zawodowym stał się nam dużo bliższy, warto podpatrzeć, jak w innych krajach rozwiązywane są kwestie, którymi na co dzień zajmujemy się na naszym „podwórku” – jak wykonuje się tam instalacje grzewcze, wentylacyjne, elektryczne czy kanalizacyjne. Oczywiście globalizacja dotyczy także większości technologii, ale lokalne rynki często charakteryzują się własnymi, utrwalonymi standardami. Będziemy o tym pisać w tym cyklu. Zapraszamy do współpracy przy jego tworzeniu wszystkich instalatorów, którzy mają ciekawe spostrzeżenia z wyjazdów zagranicznych bądź ze współpracy z zagranicznymi kontrahentami.