Głównym zadaniem materiału, z którego skonstruowana jest wewnętrzna instalacja wodociągowa i ogrzewcza, jest zapewnienie wysokiej odporności na korozję, wysoką temperaturę i ciśnienie. Inne warunki muszą być spełnione, by instalacja wody ciepłej i zimnej zachowała długi okres użytkowania, a inne dla instalacji ogrzewczych.
Głównym warunkiem utrzymania odpowiedniej trwałości sieci wewnętrznych jest zapewnienie do ich budowy takich materiałów konstrukcyjnych, które w ekstremalnych dla danej instalacji warunkach pracy nie spowodują jej uszkodzenia lub zniszczenia oraz pogorszenia jakości przepływającej wody. Problem sprowadza się do zastosowania takich materiałów, aby nie uległy one korozji oraz nie wydzielały szkodliwych dla ludzi związków chemicznych (w tym rakotwórczych). Muszą więc one gwarantować odbiorcom odpowiednią trwałość instalacji, a także odpowiednią jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, nie dopuszczając do jej wtórnego zanieczyszczenia nie tylko w wyniku przedostania się do medium produktów korozji rurociągów i armatury, ale również tworzenia się szkodliwych biofilmów na skorodowanych wewnętrznych powierzchniach rur oraz wypłukiwania metali ciężkich, takich jak ołów, kadm lub chrom ze złączek.
Zgodnie z wymaganiami zawartymi w normach europejskich, a także w przepisach krajowych odpowiedzialne za jakość wody jest przedsiębiorstwo wodociągowe które ją dostarcza. Na dostawcach wody spoczywa bowiem obowiązek dostarczania płynu, który nie powinien oddziaływać korozyjnie na przewody i urządzenia wodociągowe. Niestety, w bardzo wielu miastach w kraju woda przeznaczona do spożycia przez ludzi nie spełnia wyżej wymienionych wymagań, co doprowadza do przedwczesnej korozji rur metalowych (w tym wykonanych ze stali stopowych odpornych na korozję i miedzianych), której konsekwencją są częste awarie instalacji.
12 marca 2009 r. zostało wydane kolejne Rozporządzenie Ministra Infrastruktury zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 56/2009, poz. 461). Znajduje się ono w grupie przepisów techniczno-budowlanych, których stosowanie jest obowiązkowe. Weszło ono w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem §1 pkt 33, który wszedł w życie z dniem ogłoszenia. Jeden z przepisów tego rozporządzenia stwierdza: „Wyroby zastosowane w instalacji wodociągowej powinny być dobrane z uwzględnieniem korozyjności wody tak, aby nie następowało pogarszanie jej jakości oraz trwałości instalacji, a także aby takich skutków nie wywoływało wzajemne oddziaływanie materiałów, z których wykonano te wyroby. Zmiany w §120, pkt 2 polegające na dodaniu ppkt. 2a, podnoszą rangę bezpieczeństwa użytkowników ciepłej wody użytkowej podgrzewanej i gromadzonej w zasobnikach. Zwiększyły się wymagania dotyczące termicznej dezynfekcji wody użytkowej, w celu likwidacji bakterii Legionella.
Nowy przepis wprowadza obowiązek uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niższej niż 70°C i nie wyższej niż 80°C. Aby spełnić te warunki, należy zastosować do budowy instalacji wyroby, które powinny być tak dobrane, aby ich wzajemne oddziaływanie na siebie i wzajemne oddziaływanie między nimi i wodą, nie powodowało pogorszenia jakości dostarczanej wody oraz zmian skracających trwałość instalacji. Jest to związane z odpowiednim zestawieniem tych wyrobów stosownie do jakości wody. Projektanci, inwestorzy, właściciele i zarządcy budynków powinni być zobowiązani, aby przy projektowaniu, wykonywaniu, użytkowaniu wewnętrznej sieci wodociągowej i ogrzewczej brać pod uwagę ocenę korozyjności dostarczanej wody, która wprowadzana jest do sieci, a następnie do instalacji wewnętrznej w budynku. Jeżeli projektant po otrzymaniu analizy wody, którą projektowana instalacja będzie przewodzić, nie zastosuje do jej budowy właściwych materiałów i ulegnie ona przedwczesnemu zniszczeniu lub doprowadzi do wtórnego zanieczyszczenia wody dostarczanej do odbiorcy, to poniesie on odpowiednie zawodowe konsekwencje. Specjaliści z COBRTI INSTAL wykonywali okresowo oznaczenia stopnia korozyjności wód na terenie Polski. Według stanu na rok 1995 stwierdzono (oceniając 116 ujęć) iż w 68% ujęć woda wodociągowa wykazuje zwiększoną agresywność korozyjną w stosunku do stali ocynkowanej, w 14% w stosunku do miedzi, a w 10% do stali kwasoodpornej. Efekty tych analiz opublikowano i wydano jako „Zalecenia dla projektantów instalacji zimnej i ciepłej wody wodociągowej oraz wodnych instalacji ogrzewczych w zakresie wyboru i łączenia materiałów uwzględniające agresywność korozyjną wód wodociągowych w 52 miastach w Polsce”, Warszawa 2001. Są one materiałem pomocniczym dla inwestorów, projektantów, a także dla wykonawców instalacji ciepłej i zimnej wody wodociągowej, instalacji i ogrzewania wodnego i służb eksploatacyjnych tych instalacji.
Numer 04/2012 - INSTALACJE Z TWORZYW SZTUCZNYCH
...pełna wersja artykułu w PI 4/12
