Działający w Instytucie Techniki Budowlanej Zespół ds. Harmonizacji Technicznej w Budownictwie opracował informator dotyczący propozycji zmian w dyrektywie EPBD, dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Jego podstawą jest wniosek Komisji Europejskiej "Dyrektywa PE i Rady zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków" COM(2016)765 oraz projekt sprawozdania Komisji ITRE w sprawie tego wniosku z 24 kwietnia 2017 r.

Pakiet Zimowy

Pod koniec 2016 r. Komisja Europejska przyjęła obszerny zestaw dokumentów dotyczących energii i efektywności energetycznej w perspektywie lat 2020-2030 (tzw. „pakiet zimowy”). Składają się nań: komunikat „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”, który wraz z dwoma załącznikami stanowi dokument przewodni pakietu, 8 wniosków ustawodawczych oraz inne raporty i dokumenty uzupełniające. Łączna objętość pakietu to ponad 3500 stron. Ogólne cele pakietu wyrażono w trzech hasłach:

• Efektywność energetyczna przede wszystkim
• UE światowym liderem na polu energii odnawialnej
• Uczciwe traktowanie konsumentów.

Efektywność energetyczna

Wśród wniosków ustawodawczych pakietu znalazły się propozycje zmian dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (ang. skrót - EED) oraz dyrektywy 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (ang. skrót - EPBD).

Szacuje się, że około 75% istniejących na terenie Unii Europejskiej budynków charakteryzuje się niską efektywnością energetyczną, a przy utrzymaniu aktualnego tempa termomodernizacji, doprowadzenie ich ogółu do bliskiego zeru poziomu zużycia energii zajęłoby ok. 100 lat. Mechanizmy zaproponowane w „pakiecie zimowym” mają umożliwić realizację tego celu do 2050 r. Poprawa efektywności energetycznej budynków, to jednocześnie jeden z kluczowych składników ogólnej redukcji zużycia energii w drodze do osiągnięcia założonych unijnych celów redukcyjnych. W przekazanym wniosku zmieniającym dyrektywę EED, Komisja Europejska proponuje podwyższenie celu poprawy efektywności energetycznej na 2030 r. z 27% do 30% (tj. 1321 Mtoe zużycia energii pierwotnej i 987 Mtoe zużycia energii końcowej, czyli odpowiednio -23% i -17% w porównaniu ze zużyciem w 2005 r.).

Projekt zmian dyrektywy EPBD

Wniosek zmiany dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) uwzględnia wyniki oceny jej skuteczności przeprowadzonej w 2015 r. Wówczas w konsultacjach publicznych większość respondentów pozytywnie oceniła obowiązującą dyrektywę, jednak wśród uwag krytycznych wskazywano m.in.: spóźnione i niespójne wdrożenie w państwach członkowskich; niską jakość świadectw charakterystyki energetycznej; brak definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii; niski wskaźnik renowacji. W przedstawionym projekcie zmian zaproponowano m.in.:

• przeniesienie do EPBD artykułu 4 dyrektywy EED oraz dodanie obowiązku zawarcia w krajowych długoterminowych strategiach na rzecz renowacji jasno określonych kluczowych etapów i środków służących realizacji celu na 2050 r. zakładającego dekarbonizację krajowych zasobów budynków, wraz z konkretnymi kluczowymi etapami do roku 2030
• wymóg wyposażania miejsc parkingowych budynków niemieszkalnych w punkty ładowania pojazdów elektrycznych. Nakaz ma dotyczyć nowych i gruntownie modernizowanych budynków niemieszkalnych dysponujących co najmniej 10 miejscami parkingowymi (1 punkt ładowania na każde 10 miejsc) i ma obowiązywać od 2025 r. Jednocześnie nowe i gruntownie modernizowane budynki mieszkalne dysponujące więcej niż 10 miejscami parkingowymi będą musiały posiadać okablowanie umożliwiające instalację takich punktów dla każdego miejsca parkingowego
• rozszerzenie definicji „systemów technicznych budynku” o: systemy automatyki i sterowania, wytwarzanie energii elektrycznej na miejscu, infrastrukturę wbudowaną na potrzeby elektromobilności, (…) w tym systemy wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych
• upoważnienie Komisji Europejskiej do uzupełnienia dyrektywy o „wskaźnik inteligentnego działania”, który ma pozwalać informować o zdolności budynku w zakresie możliwości wykorzystywania zainstalowanych inteligentnych systemów
• ocenianie oszczędności wynikających z przeprowadzanej renowacji finansowanej ze środków publicznych, poprzez porównywanie świadectw efektywności energetycznej wydanych dla budynku przed renowacją i po renowacji
• obowiązek udostępniania i aktualizowania informacji o rzeczywistym zużyciu energii w budynkach użyteczności publicznej o powierzchni użytkowej powyżej 250 m²
• możliwość stosowania inteligentnych systemów monitorowania i sterowania budynkiem jako alternatywa dla dokonywania regularnych przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Propozycje poprawek Komisji ITRE

Pierwsze czytanie projektu zmian dyrektywy odbyło się w Parlamencie Europejskim w grudniu 2016 r., a w kwietniu 2017 r. Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Parlamentu Europejskiego przedstawiła projekt rezolucji ustawodawczej PE w sprawie przedmiotowego wniosku, w którym zawarła propozycje poprawek. ITRE proponuje m.in.:

• rozszerzenie definicji „systemów technicznych budynku” także o dźwigi i schody ruchome oraz dodanie definicji „systemu automatyki i sterowania budynku”
• doprecyzowanie wymaganej zawartości krajowych długoterminowych strategii na rzecz renowacji, a także dodanie obowiązku uwzględnienia w nich kluczowych etapów do roku 2040 oraz określenia działań przyczyniających się do złagodzenia ubóstwa energetycznego
• zamianę proponowanego w odniesieniu do budynków niemieszkalnych obowiązku instalacji punktów ładowania pojazdów elektrycznych, na obowiązek wyposażania w okablowanie lub przewody rurowe umożliwiające instalację
• zmianę, aby w odniesieniu do istniejących budynków mieszkalnych i niemieszkalnych obowiązek wyposażania we wspomniane okablowanie lub przewody rurowe istniał tylko wówczas, gdy poddawana gruntownym renowacjom będzie ich infrastruktura elektryczna
• dodanie obowiązku wprowadzenia uproszczonych procedur wydawania pozwoleń na instalację punktów ładowania w istniejących budynkach
• dodanie załącznika opisującego koncepcję "wskaźnika inteligentnego działania".

Prace nad wnioskiem trwają równolegle w Radzie ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (TTE). Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić na portalu EUR-Lex1 oraz na stronie Ob-serwatorium legislacyjnego PE2 pod sygnaturą 2016/0381(COD).

Źródło: Instytut Techniki Budowlanej, oprac. Kamil Kułaga